Prema rečima psihologa Svetlanke Knežević kod neke dece stidljivost će sa godinama izbledeti i dete će steći samopouzdanje, dok se druga deca mogu boriti sa time tokom celog života.
– Stid se javlja između petnaest i trideset šest meseci i predstavlja veoma važno osećanje u razvojnom smislu, zato što omogućuje početno usvajanje vrednosnih normi i socijalizaciju deteta. Dete veruje da neće biti prihvaćeno ako se ne pridržava datih normi i zato će izbegavati ponašanja u kojima je osetilo stid i neprijatnost. Stidljivo dete pred nepoznatom osobom poziva tu osobu da mu da znak da ga prihvata. U osnovi stida je strah od odbacivanja – objašnjava Kneževićeva.
Prema rečima psihologa, na kasnijem uzrastu stid se javlja i kao strah od ismevanja, gađenja i prezira.
– Dete nema osećaj da vredi, ono sliku o sebi formira na osnovu reakcije drugih ljudi. Roditelji pomažu detetu da se oslobodi stida tako što mu šalju poruke da vredi i da ga prihvataju i vole. Na taj način jačaju njegovo samopouzdanje i utiču da ono formira što bolju sliku o sebi. Važno je i da dete shvati da ono vredi i ako ga neko ne prihvata. Prava stidljivost se razvija oko osme godine, a vrhunac dostiže u pubertetu, zatim dolazi do opadanja. U adolescenciji stid se javlja zbog nezadovoljstva izgledom svoga tela. Ukoliko se stid ne prevaziđe u dečijem uzrastu kao razvojna faza, dete može postati stidljiva osoba ili može da razvije socijalnu fobiju – navodi naša sagovornica.
Na razvoj stidljivosti utiče i vaspitanje. Stidljivost se najčešće javlja kod dece koja imaju dobru komunikaciju sa odraslima, ali ne i vršnjacima, kod izrazito nadarene dece i jedinaca, dece koja žive u izolovanim sredinama u kojima nisu razvijeni socijalni kontakti.
Najčešće roditeljske greške
1. Prevelika zaštita – roditelji ne dopuštaju deci da sama rešavaju probleme sa vršnjacima ili obavezama, život roditelja vrti se samo oko deteta.
2. Strog i hladan odnos – ne pruža priliku detetu da nauči kako da stupi u interakciju sa drugom decom i kako da prepozna i imenuje lična emocionalna stanja i emocionalna stanja drugih – dete ne razvija emocionalnu inteligenciju.
3. Perfekcionizam – roditelji preko deteta žele da ostvare svoje neispunjene ambicije, a dete da bi ugodilo roditeljima ne želi da prihvati lično pravo na grešku i ne priznaje sebi ništa manje od savršenstva.
4. Uslovljena ljubav – manifestuje se kroz motivisanje deteta uz pomoć emocionalne ucene (“mama te neće voleti ako…”)
Svaka od ovih grešaka, koje roditelji često čine nesvesno, narušava privrženost između deteta i roditelja, onemogućava ostvarenje normalnih odnosa sa drugim osobama i zato pogoduje razvoju stidljivosti i nesigurnosti.
https://zena.blic.rs/porodica/stidljivo-dete/dtp2wqs
